Wody płodowe - płyn owodniowy

Czy zastanawiałaś się kiedyś nad tym, dlaczego w czasie ciąży mamy wody płodowe i jaką rolę odgrywają one podczas ciąży? Dlaczego dziecko otoczone jest płynem owodniowym, skąd on się bierze i jaką ma funkcję do spełnienia? Wobec tego sprawdźmy i odpowiedzmy sobie na pytania.

Skąd się biorą wody płodowe?

Wody płodowe powstają w około 38. dniu po zapłodnieniu. Tworzą się wokół zarodka, wówczas zamyka się pęcherz płodowy, a powstaje szczelny worek zbudowany z dwóch błon - kosmówki (zewnętrzna) i owodni (wewnętrzna). To właśnie dzięki owodni jest wytwarzany płyn, który gromadzi się w worku owodniowym. Płyn otaczający dziecko powstaje też z płynów ustrojowych matki i płodu. Podlega on ciągłym procesom wymiany, dlatego jest zawsze świeży. Jego całkowita wymiana następuje w ciągu trzech godzin. 

W skład wód płodowych wchodzą:

• elementy komórkowe z owodni i płodu;
• elektrolity i witaminy;
• białka;
• tłuszcze;
• hormony;
• aktywne enzymy.

Skład płynu podczas badania mówi dużo lekarzowi prowadzącemu ciążę, czy warunki panujące w macicy matki są zdrowe i dzięki temu maleństwo w brzuchu również.

Jaką rolę odgrywa płyn owodniowy?

Dzięki temu, że w płodzie występuje płyn owodniowy, płód może swobodnie poruszać się, jest chroniony przed silnymi bodźcami ze świata zewnętrznego oraz ewentualnymi urazami mechanicznymi. Co więcej wody płodowe chronią dziecko przed wahaniami temperatur, a także biorą udział w transporcie i wymianie substancji odżywczych. Obecność wód płodowych pozwala rozwijającemu się w łonie matki dziecku, sprawdzać działanie układu oddechowego i moczowego. Poza tym maluszek nie mając dostępu powietrza, wciąga wody płodowe do płuc, a potem oddaje je z powrotem. 

Produkcja i wchłanianie wód płodowych

W produkcji i wchłanianiu płynu owodniowego biorą udział: owodnia, pępowina oraz skóra, nerki, płuca i przewód pokarmowy dziecka. W pierwszym trymestrze ciąży największą rolę odgrywa owodnia. Następnie (po 20. tygodniu) regulacja ilości wód odbywa się głównie przez połykanie płynu przez dziecko. Na tym etapie rozwoju, maluch wypija około 0,5 litra płynu na dobę, z czego część zużywa na odnowę tkankową, a część wydala z moczem. Reszta jest wchłaniana przez łożysko.

Prawidłowa ilość wód płodowych

Indeks płynu owodniowego (AFI) określa się na podstawie badania USG. Powinien wynosić od 5. do 20. wtedy lekarz stwierdza, że ilość wód płodowych jest prawidłowa. Ilość wód płodowych systematycznie wzrasta do 36. tygodnia ciąży, a następnie zaczyna stopniowo zanikać. W 40. tygodniu jego objętość wynosi około 800 ml, a następnie gwałtownie maleje. Podczas ciąży ważne jest aby ilość płynu owodniowego pozostawała w normie, gdyż zarówno zbyt mała (małowodzie) jak i nadmierna (wielowodzie) ilość wód płodowych może świadczyć o występowaniu wad rozwojowych dziecka.

Kolor wód płodowych

Prawidłowe wody płodowe są jasne i przejrzyste. W miarę upływu czasu stają się opalizujące, a tuż przed porodem ich barwa zmienia się na mętno-białą. Gdy dojdzie do niedotlenienia płodu, wydala on smółkę, która zanieczyszcza wody i nadaje im zielonkawe zabarwienie. Jeśli zauważasz u siebie sączenie wód płodowych, szczególnie tych zabarwionych na zielono - zgłoś się niezwłocznie do lekarza. Być może właśnie zaczynasz poród!

Zdjęcie: Fotolia by © Darren Brode All right reserved

Autor