Jakie leki są groźne w ciąży?

Wiele kobiet, które dowiadują się, że są w ciąży, rozpoczyna suplementację preparatami mającymi korzystny wpływ na rozwój płodu – czy to za radą rodziny, koleżanek, czy pod wpływem kampanii reklamowych takich preparatów. Jednak niewiele z nich zdaje sobie sprawę z faktu, że istnieją także leki groźne w ciąży. Nawet te, przyjmowane raz na jakiś czas (które można kupić bez recepty w aptece czy sklepie spożywczym), mogą nieść ze sobą niebezpieczeństwo uszkodzenia płodu, a nawet doprowadzić do poronienia.

Dlaczego zatem tak wiele przyszłych mam nie zdaje sobie sprawy z istnienia niebezpiecznych (dla noszonego przez nie dziecka) leków? Odpowiedź jest prosta. O suplementach diety dla kobiet w ciąży (takich jak np. kwas foliowy) dowiedzieć się można choćby z reklam tych preparatów, które często pojawiają się w telewizji. I chociaż prowadzący ciążę ginekolog powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad ze swoją pacjentką – dopytać o jej historię medyczną, występowanie chorób przewlekłych, a tym samym o przyjmowane przez nią leki, to nie zawsze to robi w sposób wystarczający. Zdarza się też, że sama pacjentka nie wspomina o lekach, które bierze od czasu do czasu, np. gdy cierpi z powodu silnego bólu głowy.

Jak kwalifikujemy leki pod względem bezpieczeństwa dla kobiet w ciąży?

Według klasyfikacji europejskiej istnieje aż 12 kategorii, do których przypisane są leki mające wpływ na rozwój płodu – od tych absolutnie zakazanych, po całkowicie bezpieczne. Również w ulotkach dołączonych do leków znaleźć można informacje o ich wpływie na przebieg ciąży. Zwykle są to krótkie informacje, takie jak:

nie należy stosować w okresie ciąży,

jeśli pacjentka jest w ciąży, przyjmowanie leku powinna skonsultować z lekarzem,

brak danych odnośnie wpływu przyjmowania leku na przebieg ciąży.

Najbardziej odpowiedzialną postawą jest szczera rozmowa z lekarzami – ginekolog prowadzący ciążę powinien wiedzieć, po jakie leki sięga jego pacjentka i jakie leki przyjmuje na stałe. Jeśli kobieta w ciąży choruje przewlekle, powinna dodatkowo skonsultować się ze swoim lekarzem specjalistą (np. kardiologiem).

Leki groźne w ciąży

Warto zwrócić uwagę na kilka grup preparatów, które najczęściej przyjmowane są przez kobiety, a które mogą mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży. Wśród leków bez recepty są to między innymi:

środki przeciwbólowe zawierające ibuprofen, kodeinę lub kwas acetylosalicylowy,

leki przeciwkaszlowe (z kodeiną),

leki z pseudoefedryną, stosowane w przypadku grypy czy przeziębienia,

duże dawki witaminy A.

A co z lekami na receptę? Absolutnie zakazane jest stosowanie preparatów, takich jak:

lit, kwas walproinowy – wykorzystywany w leczeniu zaburzeń psychicznych,

antagoniści receptora angiotensyny II – stosowane przy nadciśnieniu tętniczym,

tetracyklina, sulfonamidy, metronidazol – wchodzące w skład popularnych antybiotyków.

Należy również zwrócić szczególną uwagę na leki stosowane w leczeniu arytmii, astmy czy zaburzeń snu. O ich zamianie na inne preparaty, ewentualnie o zmniejszeniu przyjmowanych dawek, zawsze decydować powinien lekarz. Rezygnacja ze stosowania leków, np. kardiologicznych (jeśli są wskazane), stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia i życia dziecka, ale i samej matki!

Warto pamiętać także o tym, że niektóre leki są zakazane przede wszystkim w pierwszym i ostatnim trymestrze ciąży (np. ibuprofen). Niemniej w trosce o prawidłowy przebieg ciąży i zdrowie dziecka, przyszła mama powinna, w miarę możliwości, ograniczyć przyjmowane leki lub zmienić je na inne. Nigdy samodzielnie – zawsze po konsultacji z lekarzem.