Niepłodność u kobiet

Stres, szybkie tempo życia, masa obowiązków i oczekiwań otoczenia nie sprzyja płodności. Coraz częściej też kobiety odkładają decyzję o posiadaniu potomka na później. A właśnie niepłodność u kobiet jest coraz częstszym problemem. Okres największej płodności przypada pomiędzy 20., a 25. rokiem życia. Potem stopniowo obniża się, a około 50. roku życia całkowicie zanika. Jakie są najczęstsze przyczyny niepłodności u kobiet?

1. Zaburzenia jajeczkowania

Najczęstszym problem niepłodności u kobiety są zaburzenia jajeczkowania. Stanowią około 40% wszystkich przypadków niepłodności u kobiet. Są one wynikiem:

2. Zmiany w obrębie miednicy mniejszej

Kolejną dużą grupę (prawie 40%) przypadków stanowią zmiany w obrębie miednicy mniejszej. Są one wynikiem:

• przebytych infekcji układu płciowego i moczowego bakteriami Chlamydia trachomatis, Ureaplasma urealyticum i Mykoplasma hominis,
• zakażenia wirusem opryszczki,
• zarażenia prątkami gruźlicy,
• endometriozy,
• zakażenia macicy, jajników, jajowodów, jelit i wyrostka robaczkowego,
• zrostów pozapalnych i pozabiegowych błony śluzowej macicy i jajowodów,
• niewydolności lub niedrożność jajników.

3. Pozostałe czynniki

Około 10% stanowią pozostałe czynniki: mięśniaki, choroby, nowotwory, zaburzenia układu immunologicznego. Może zdarzyć się tak, że organizm kobiety rozpoznaje plemniki jako ciała obce i niszczy je wytwarzając przeciwko nim przeciwciała. W innym przypadku układ odpornościowy atakuje własne komórki. W konsekwencji dochodzi do przedwczesnej niewydolności jajników.

Ostatnie 10% to niepłodność niewiadomego pochodzenia.

Prawidłowy cykl owulacyjny niezbędny do zajścia w ciążę

• nieregularne miesiączki lub ich brak,
• długie cykle,
• nasilenie dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego:
  • nabrzmiałe i wrażliwe piersi
  • bóle podbrzusza
  • drażliwość
  • zmęczenie.

Gdy dojdzie do zaburzeń tego procesu podstawowym, wykonywanym badaniem jest określenie poziomu hormonów oraz obserwacja przebiegu cyklu miesiączkowego przy pomocy badania USG. Na podstawie tego ustala się przyczynę braku jajeczkowania i podejmuje decyzję o konieczności leczenia lub nie. Leczenie polega zazwyczaj na podawaniu leków hormonalnych, które stymulują owulację. W zależności od rodzaju zaburzenia mogą wpływać na wzrost i dojrzewanie komórki jajowej, wspomagać proces jajeczkowania i funkcję ciałka żółtego lub stymulować wydzielanie gonadotropin przysadkowych.

PCOS - zespół policystycznych jajników

Przyczyna występowania PCOS, czyli zespołu policystycznych jajników w pewnym stopniu nadal pozostaje zagadką. Jednakże coraz częściej mówi się o roli insuliny, której podwyższony poziom wywołuje zwiększoną syntezę androgenów przez jajniki, w wyniku czego dochodzi do zaburzeń owulacji. Skutkiem takiego procesu jest brak jajeczkowania lub znaczne osłabienie jajeczek. PCOS może także być dziedziczny.

Objawy PCOS:

• brak jajeczkowania,
• skąpe miesiączki lub ich zanik,
• nadmierne owłosienie na plecach, ramionach, mostku, trądzik i łojotok spowodowany hiperandrogenizmem, czyli nadprodukcją androgenów,
• otyłość.

• obfite, długie i bolesne miesiączki,
• bóle w dole brzucha,
• plamienia między miesiączkami,
• powiększenie jajników,
• ból podczas stosunków, wypróżnień lub oddawania moczu,
• krew w kale lub moczu.

Gdy podczas badania ginekologicznego lekarz wyczuje reagujące na dotyk guzkowate zgrubienia w okolicach miednicy zleci wykonanie:

• USG,
• tomografii komputerowej,
• badania krwi – poziomu markera CA-125,
• laparoskopie.

Leczenie:
Ponieważ endometrioza jest chorobą przewlekłą i przez wiele lat może się nie zaostrzać lekarze często zalecają czekanie. Czasem zaleca się terapię hormonalną, np. w postaci tabletek antykoncepcyjnych. Przyjmuje się je ciągle, bez 7-dniowych przerw. Dzięki temu nie dochodzi do wystąpienia miesiączki, a więc i złuszczania błony śluzowej macicy, ani zagnieżdżonego w innej części ciała endometrium. W związku z tym choroba nie rozwija się, a ewentualne torbiele mogą się zmniejszyć, a nawet wchłonąć.

Endometriozę usuwa się też operacyjnie, najczęściej podczas zabiegu laparoskopii. Niestety, endometrioza ma tendencje do nawrotów i mniej więcej po 4 latach ponownie trzeba podawać hormony lub przeprowadzić zabieg.

Choroby tarczycy

• znaczne powiększenie tarczycy,
• zmęczenie, przygnębienie, osłabienie,
• suchość skóry,
• zaparcia,
• słaba tolerancja zimna i chrypka,
• długotrwałe miesiączki,
• często nie występują żadne objawy.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy polega na niedostatecznym wydzielaniu hormonów przez tarczycę i wystąpieniu zaburzeń ogólnoustrojowych spowodowanych ich niedoborem.

Rodzaje i przyczyny powstania niedoczynności:

Niepokojące objawy:

• spowolniona przemiana materii, tycie przy małej ilości spożywanego pokarmu,
• niska temperatura ciała , częste odczuwanie chłodu,
• wysoki poziom cholesterolu,
• blada, sucha, szorstka i łuszcząca się skóra,
• obrzęki,
• wypadanie włosów i kruchość paznokci,
• trudne gojenie się ran i niedokrwistość,
• spowolniona czynność serca, słabe tętno, kołatanie serca,
• senność i ogólne osłabienie, stany depresyjne, nerwowość,
• zaparcia,
• zaburzenia miesiączkowania brak menstruacji lub przeciwnie, bardzo obfite krwawienia,
• osłabienie słuchu, szum w uszach, ochrypły głos,
• bóle mięśni i stawów,
• omdlenia, bóle i zawroty głowy,
• zmniejszone libido.

Leczenie niedoczynności tarczycy

Farmakologiczne. Zalecane jest też przebywanie nad polskim morzem, gdzie jest duże stężenie jodu.

Dotknął Was problem niepłodności? Napiszcie w komentarzu jak sobie z tym radzić!

Przeczytaj również:

Przyczyny niepłodności u mężczyzn.

Co wpływa na męską płodność?

Badanie płodności

Zdjęcie: Fotolia fot. by © Warren Goldswain

Autor