Cesarskie cięcie

Ponad 40 procent porodów w Polsce odbywa się przez cesarskie cięcie. Zdaniem lekarzy to zbyt duży odsetek, bo interwencja chirurgiczna towarzysząca przyjściu na świat dziecka nie pozostaje obojętna dla zdrowia zarówno matki, jak i noworodka. Są jednak sytuacje, w których cesarskie cięcie jest bezpieczniejsze niż naturalne rozwiązanie. Sprawdźmy więc jakie są wskazania do „cesarki”.

Kiedy cesarkę można zaplanować?

Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny, podczas którego lekarze rozcinają powłoki brzuszne i część macicy, by wyjąć dziecko z łona matki. Obecnie najczęściej linia cięcia przebiega poziomo. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników już kilka lat temu opracowało oficjalnie rekomendacje dotyczące wskazań i przebiegu cesarki, dzieląc je według stopnia pilności.

W sytuacji, gdy zabieg planowany jest z wyprzedzeniem, a ciężarna bez obaw może oczekiwać na jego termin mówimy o tzw. wskazaniach elektywnych. Najczęściej lekarz podejmuje decyzje na temat zabiegu na podstawie informacji o stanie zdrowia kobiety, o których dowiaduje się podczas przebiegu ciąży (lub nawet wcześniej).

Wśród wskazań do planowanej cesarki są m.in:

• nieprawidłowe położenie płodu (miednicowe, poprzeczne, skośne). W przypadku pierwszego porodu niemal zawsze każde inne położenie płodu niż główkowe jest wskazaniem do cesarskiego cięcia. W kolejnych ciążach lekarze podejmują próby  przyjęcia  porodu siłami natury również przy położeniu miednicowym,
• wady anatomiczne miednicy,
• makrosomia (czyli nadmierna masa płodu) przekraczająca 4500 g,
• w przypadku ciężarnej chorej na cukrzycę ciążową waga płodu będąca wskazaniem do cesarski to 4250g,
• łożysko przodujące,
• operacje w obrębie pochwy i macicy, które miały miejsce do pół roku przed ciążą są wskazaniem do cesarski. Ryzyko pęknięcia macicy przy porodzie siłami natury po cesarce jest niewielkie, ale dla bezpieczeństwa przyjmuje się, że odstęp między porodami powinien wynosić co najmniej 18 miesięcy. 

Sporą grupę wskazań do cesarki stanowią też wskazania pozapołożnicze. Decyzje o rozwiązaniu ciąży w drodze cesarskiego cięcia podejmuje się indywidualnie dla każdej ciężarnej w wyniku decyzji interdyscyplinarnego zespołu (najczęściej ginekologa oraz lekarza specjalisty z zakresu, którego dotyczy schorzenie). Wśród wskazań z tej grupy wyróżnia się:

• wskazania karidiologiczne (np. dotyczące niewydolności krążenia),
• wskazania pulmonologiczne (niewydolność oddechowa, ograniczenie pojemności płuc),
• wskazania okulistyczne (np. w przypadku zagrożenia odwarstwienie siatkówki oka),
• wskazania ortopedyczne (zmiany w kręgosłupie, wady w budowie miednicy),
• wskazania neurologiczne (przypadki rozpatrywane indywidualnie),
• wskazania psychiatryczne (brak akceptacji porodu siłami natury i nastawienie lękowe do porodu).

Czasem decyzję trzeba podejmować szybko

Zdarza się również, że chociaż lekarz regularnie monitoruje stan zdrowia przyszłej mamy oraz rozwój płodu i niemal do końca ciąży nic nie wskazuje na to, by konieczne było cesarskie cięcie, sytuacja może się diametralnie zmienić. Do niespodziewanych komplikacji może dojść przed samym porodem lub już podczas akcji na sali porodowej. W tej grupie wskazań lekarze wyróżniają wskazania pilne i naglące oraz wskazania natychmiastowe (nagłe).

Chodzi szczególnie o:

• nieprawidłowe ułożenie główki (m.in. wstawiania się twarzyczkowe),
• brak postępu porodu mimo akcji skurczowej (niewystarczające rozwarcie szyjki macicy),
• „zabarykadowanie się” płodu w kanale rodnym,
• ryzyko zamartwicy płodu (nieprawidłowy zapis KTG, spadki tętna, przyspieszone bicie serca płodu),
• nagłe, silne krwawienie z dróg rodnych (często objaw przedwczesnego oddzielania się łożyska),
• ogólne pogorszenie się stanu rodzącej (m.in. stan przedrzucawkowy),
• ryzyko infekcji wewnątrzmacicznej.

To nie jest zabieg dla wszystkich kobiet

Jak podkreślają lekarze, wskazaniem do cięcia cesarskiego nie są z pewnością: prośba pacjentki, choroby tarczycy, cukrzyca i cholestaza ciążowa oraz nadciśnienie tętnicze, czy otyłość kobiety. Zwykle cesarski nie wykonuje się również w przypadku ciąży obumarłej i wad genetycznych płodu.

Wiele kobiet, bojąc się bólu związanego z porodem siłami natury, nie bierze pod uwagę listy niebezpieczeństw i powikłań związanych z cesarskim cięciem. Choć jest to zabieg powszechny, lekarze wciąż traktują go jako poważną operację, a nie działanie „kosmetyczne”. Szczególnie, że wiąże się on z ryzykiem powikłań, bólem, infekcjami i często również z przedłużonym pobytem w szpitalu. Zdarza się, że po cesarce pacjentka o wiele dłużej wraca do swojej dawnej kondycji niż w wyniku porodu siłami natury.

Jednak idąc na porodówkę, pamiętajmy, że to jedno z tych miejsc, w których nie wszystko da się z góry zaplanować.

Zdjęcie: fotolia.com

Autor