Niedojrzali emocjonalnie rodzice – jak wpływają na dzieci

Okazywanie zdrowych uczuć dziecku to podstawa dla ich rozwoju emocjonalnego. Co jednak, kiedy rodzice sami przejawiają cechy niedojrzałości emocjonalnej? Wpływ wcześniejszych metod wychowania oraz czarnej pedagogiki może prowadzić do zamkniętego koła, w którym zranione są nie tylko dzieci, ale i rodzice.

Historyczne znaczenie czarnej pedagogiki

Dojrzałość emocjonalna jest kluczowym elementem w rozwoju każdego nas. Dzięki niej możemy podejmować rozsądne decyzje oraz nie wybuchać negatywnymi emocjami. Problem z nieadekwatnym do sytuacji zachowaniem nie dotyczy jednak tylko dzieci, ale także rodziców.

Podejście do wychowania, jakie było powszechne w czasach PRL, przyłożyło ku temu niemałą cegiełkę. Brak świadomości na temat, jak istotna jest przestrzeń emocjonalna, odbiło się bardzo na dzieciach, które teraz są już dorosłe.

Wiąże się z tym aspekt tak zwanej czarnej pedagogiki, który polegał na przede wszystkim na wymuszeniu posłuszeństwa u dzieci. Pedagogika zakazów oraz rygoru ma swoje zalążki już w XIX wieku, kiedy w Prusach zaczęto stosować niezwykle surowe metody wychowania. Samo zjawisko zaś zostało opisane w latach 70 ubiegłego wieku przez szwajcarską psychoanalityk Alice Muller. Przedstawiła ona wyniki badań nad osobami, które w dzieciństwie były ofiarami przemocy psychicznej.

Niedojrzali emocjonalnie rodzice

Dzieci, u których nie była respektowana przestrzeń emocjonalna, w dorosłości mogą nie kontrolować swoich emocji i reagować bardzo gwałtownie. Najczęstszą cechą jest przede wszystkim nieprzewidywalność, a także egocentryzm czy brak empatii. Niedojrzałość emocjonalna może także przejawiać się w obawie przed bliskością, a także lekceważeniem uczuć innych.

W sytuacji, kiedy te osoby wchodzą w rolę rodzica, mogą nie być w stanie stworzyć dla dziecka odpowiednich warunków do rozwoju. W relacji rodzic-dziecko role często ulegają odwróceniu, oczekując od swojego potomka zrozumienia i pomocy, której sami nie są w stanie udzielić.

Wyróżniamy kilka typów rodziców niedojrzałych emocjonalnie:

- emocjonalny – o dużej amplitudzie emocjonalnej

- odtrącający – dla którego rodzicielstwo jest ciężarem

- zdeterminowany – narzucający rygor i nakazy

- bierny – o niskim stopniu zaangażowania w życie rodzinne

Wiele osób może przejawiać kilka cech z różnych grup. Każdy jednak z niedojrzałych emocjonalnie rodziców, nie jest w stanie zadbać o odpowiedni rozwój dziecka i szczerze zainteresować się jego potrzebami. W efekcie dzieci z takich rodzin wykształcają sobie różne sposoby na poczucie braku bliskości.

Jak dziecko reaguje na niedojrzałych emocjonalnie rodziców?

Dzieci niedojrzałych emocjonalnie rodziców już w dzieciństwie opracowują sobie schematy, które wpływają na ich osobowość i kontakty z innymi. W tym przypadku mówimy przede wszystkim o eksternalizacji i internalizacji.

Eksternalizacja to postawa otwarta, bardzo impulsywna. Dzieci obwiniają otoczenie za swoje błędy. Oczekują zawsze pomocy i są bardzo roszczeniowi. Nie potrafią wyciągać wniosków z pomyłek i porażek.

Z kolei internalizacja przejawia się zamkniętą postawą, gdzie dziecko nabiera przekonania, że to na nim spoczywają wszystkie winy oraz obowiązki. Często obwiniają siebie samych i nigdy nie proszą o pomoc.

Pomimo że dzieci niedojrzałych emocjonalnie rodziców z dużym prawdopodobieństwem mogą powtórzyć błędy w przyszłości, wciąż jest nadzieja, aby zakończyć martwe koło. Dzięki pomocy kompetentnym osobom będą w stanie mieć inne podejście do wychowywania swoich dzieci.

fot.: pixabay.com

Autor