NEC, czyli martwicze zapalenie jelit

Schorzenia takie, jak retinopatia, czy dysplazja oskrzelowo-płucna to choroby występujące głównie u wcześniaków. Podobnie jest z martwiczym zapaleniem jelit. Choć zdarza się ono stosunkowo rzadko, bo u mniej niż 10% dzieci urodzonych przedwcześnie (najczęściej dotyka maluszki z masą urodzeniową poniżej 1500 g), to jest to choroba często wymagająca leczenia operacyjnego.

Czym jest NEC?

Martwicze zapalenie jelit (z angielskiego necrotizing enterocolitis), czasami zwane też nekrotycznym zapaleniem jelita, to choroba układu pokarmowego polegająca na pojawieniu się stanu zapalnego, który powoduje uszkodzenie śluzówki jelita. Uszkodzenie może dotyczyć tylko drobnego fragmentu jelita cienkiego lub grubego, ale równie dobrze może objąć większy obszar. W ciężkich przypadkach, NEC może spowodować perforację jelita, czyli jego przerwanie. Czasami zdarza się również, że martwiczemu zapaleniu jelit towarzyszą inne stany zapalne, na przykład układu pokarmowego, czy układu krążenia. 

Do powikłań NEC zalicza się perforację jelita oraz zapalenie otrzewnej.

Jakie są przyczyny NEC?

Najczęściej, martwicze zapalenie jelit pojawia się jako powikłanie niedotlenienia, choć przyczyn może być więcej, między innymi:

• niedojrzałość jelit będąca konsekwencją wcześniactwa,
• niedotlenienie okołoporodowe,
• niedokrwienie,
• sinicze wady serca,
• osłabiony układ odpornościowy,
• przetrwały przewód tętniczy Botalla,
• żywienie eteralne, czyli dożołdkowe lub dojelitowe,
• infekcje jelit.

Objawy NEC

Zazwyczaj, martwicze zapalenie jelit daje o sobie znać w pierwszym miesiącu życia dziecka, nawet gdy maluch z pozoru rozwija się prawidło. Jego zdiagnozowanie jest stosunkowo trudne, ponieważ objawy są charakterystyczne też dla innych chorób, jak na przykład:

• nietolerancji pokarmowej,
• infekcji,
• niewydolności układu oddechowego. 

Do najczęściej występujących objawów martwiczego zapalenia jelit zalicza się:

• wzdęty i tkliwy brzuszek (czasami pojawia się na nim zaczerwienienie - rumień),
• wymioty,
• obecność krwi w kupce maluszka,
• zaleganie niestrawionego pokarmu w jelitach (co jest konsekwencją braku perystaltyki w przewodzie pokarmowym).

Poza tym, maluch może być apatyczny, jego tętno może być niższe, mogą wystąpić zaburzenia oddychania, czy termoregulacji. Wymienione objawy zwykle narastają stopniowo w ciągu 1-2 dni i początkowo, choroba przebiega raczej łagodnie, choć zdarzają się ciężkie postaci, gdy pojawia się ona nagle, „bez ostrzeżenia”.

Badania i leczenie

Gdy lekarze podejrzewają u dziecka martwicze zapalenie jelit, konieczne jest wykonanie serii badań, w tym między innymi, badań krwi, RTG i USG brzuszka. Do tego, rutynowo, dziecko powinien skonsultować chirurg. 

Po stwierdzeniu NEC, natychmiast włącza się leczenie, które w dużej mierze polega na działaniach zachowawczych. Dziecko nie może być karmione doustnie - konieczne staje się przejście na żywienie pozajelitowe. Stan zapalny zwalcza się antybiotykami. Jeżeli leczenie przynosi skutki, do całkowitego wyleczenia dochodzi w ciągu od 10 do 21 dni. W przypadku wytępienia martwicy fragmentu jelita, jego perforacji, lub zapalenia otrzewnej, konieczna staje się interwencja chirurgiczna.

Profilaktyka?

Obecnie, wciąż prowadzone są badania nad profilaktyką martwiczego zapalenia jelit. Niektóre z nich, jako bardzo skuteczne podają probiotyki, podawane prewencyjnie wcześniakom i być może, za jakiś czas ich suplementacja zostanie wprowadzona jako standard dla maluszków urodzonych prze czasem.

Zdjęcie: Fotolia.pl

Autor