Mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy są dość popularnym schorzeniem i dotyczą około 20% kobiet. Najczęściej ujawniają się dopiero po 30., a nawet 40. roku życia. U kobiet decydujących się na późniejsze macierzyństwo mogą być poważną przyczyną kłopotów z płodnością.

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki są to nowotwory niezłośliwe, które wywodzą się z tkanki mięśniowej budującej mięsień macicy. Czasami nazywa się je także włókniakami lub włókniakomięśniakami. W zależności od ich lokalizacji, możemy je podzielić na:

• podsurowicówkowe - znajdują się w błonie surowiczej pokrywającej macicę od zewnątrz,
• śródścienne - występują w ścianie macicy,
• podśluzówkowe - powstają w błonie śluzowej wyścielającej jamę macicy od strony pochwy (endometrium).

Rzadko występują pojedynczo, najczęściej są liczne i zróżnicowane pod kątem wielkości. Głównie występują w trzonie macicy. Potrafią one rosnąć szybko, choć wszystko zależy od kobiety. Zwykle ulegają rozpadowi i wapnieniu po menopauzie. Ciężko dokładnie oszacować, z jaką częstością mięśniaki występują u kobiet w wieku rozrodczym, niektóre badania wskazują, że problem ten może dotyczyć więcej niż 25% kobiet, ich występowanie może być też uwarunkowane genetycznie. Małe mięśniaki zwykle nie dają dolegliwości. Duże zmiany mogą być przyczyną problemów z zajściem w ciążę, jak również z jej donoszeniem i porodem. 

 Ich wzrostowi sprzyjają:

• zaburzenia hormonalne - w szczególności wysoki poziom estrogenów i progesteronu,
• nadwaga – część estrogenów jest produkowana przez tkankę tłuszczową,
• wiek – a konkretnie związane z nim zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety, zwłaszcza w okresie menopauzy.

Guzy mogą przybrać różne rozmiary: od wielkości czereśni, nawet po rozmiar arbuza. Wszystkie zmiany są przyczyną utraty żelaza w organizmie i mogą prowadzić do anemii, ale tylko guzy podśluzówkowe wywołują długie i bardzo obfite krwawienia menstruacyjne.

Co powinno nas zaniepokoić?

Do głównych objawów spowodowanych obecnością mięśniaków macicy zalicza się:

• długotrwałe, obfite i bolesne miesiączki,
• bóle w podbrzuszu,
• ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
• parcie na mocz,
• zaparcia stolca,
• bolesne współżycie.

Lokalizacja mięśniaka może mieć wpływ na wystąpienia konkretnych objawów. W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych objawów warto zgłosić się do ginekologa. Lekarz w procesie diagnostycznym zapewne wykorzysta dobrze zebrany wywiad, wynik badania ginekologicznego i badanie USG z użyciem głowicy dopochwowej. Może również wykonać histeroskopię (wprowadzenie teleskopu do jamy macicy w znieczuleniu), przezpochwową sonohisterografię (wprowadzeniu do macicy 0,9% roztworu NaCl podczas badania przezpochwowego), w rzadszych przypadkach tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Badania laboratoryjne mogą świadczyć o toczącym się w organizmie stanie zapalnym (leukocytoza, wzrost poziomu CRP i/lub OB). Ginekolog z pewnością w rozpoznaniu różnicowym weźmie pod uwagę obecność polipa endometrialnego, guza jajnika, jak również mięsaka (nowotworu złośliwego). 

Mięśniaki macicy a niepłodność

W zależności od ich rozmiaru i umiejscowienia, mięśniaki mogą utrudniać zajście w ciążę lub jeśli zapłodnienie zakończyło się sukcesem, uniemożliwiać prawidłowy jej rozwój. Guzy często wywołują niedrożność szyjki macicy, blokują wejście do jajowodów, zniekształcają wyściółkę macicy oraz są odpowiedzialne za poronienia. Szacuje się, że u około 3% kobiet mięśniaki macicy są główną przyczyną niepłodności.

Leczenie mięśniaków

Kiedyś mięśniaki macicy leczyło się niemal wyłącznie operacyjnie – takie zabiegi polegają na wyłuszczeniu guza (usunięcie przez pochwę z zachowaniem macicy) lub usunięciu macicy. Po zabiegu konieczna jest kontrola ginekologiczna z wykonaniem ultrasonografii przezpochwowej. Sposób leczenia zależy również od wieku pacjentki, chęci zachowania płodności, wielkości oraz lokalizacji mięśniaków. Ostatnio pojawiły się metody nieoperacyjnego leczenia mięśniaków macicy. Można tu zaliczyć embolizację tętnic macicznych lub doustne leczenie farmakologiczne - zaobserwowano znaczne zmniejszenie obfitości krwawień miesiączkowych w przypadku zastosowania dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej. Niestety, mięśniaki lubią nawracać, więc jedynym sposobem na wyleczenie pacjentki  jest całkowite usunięcie macicy. Nie poznano również dokładnie mechanizmu powstawania mięśniaków, zatem brak jest skutecznych metod profilaktyki. 

Mięśniaki macicy, które nie powodują dolegliwości, nie wymagają leczenia. Nie należy jednak zapominać o regularnych badaniach kontrolnych w celu monitorowania zmian. Guzy nieleczone mogą ulec zwyrodnieniu, martwicy, zakażeniu, zwapnieniu lub zwłóknieniu. W takich przypadkach zazwyczaj pojawia się ostry ból, silne skurcze, podobne do tych porodowych i krwawienie. Należy także mieć na uwadze, że w około 0,5 % przypadków łagodne guzy mogą przerodzić się w złośliwe.

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:

Czy mięśniaki macicy mają wpływ na płodność kobiety?

Zdjęcie: Fotolia.pl

Autor