Suchość pochwy

Suchość pochwy to problem kojarzony najczęściej ze starszymi kobietami. W rzeczywistości może utrudniać funkcjonowanie niejednej kobiecie niezależnie od wieku, także młodszym paniom. Ta pozornie "drobna dolegliwość" często powoduje dyskomfort i ból podczas stosunku płciowego. Jakie są przyczyny suchości pochwy, do jakich skutków może prowadzić ten stan i czy istnieją jakieś skuteczne metody leczenia suchości pochwy?

Jak się okazuje zmniejszone ilości estrogenów u kobiet mogą być związane nie tylko z przechodzeniem menopauzy. Innymi pacjentkami, które mogą zmagać się z suchością pochwy, są kobiety ciężarne oraz te karmiące piersią – u nich również dochodzi do spadku stężenia tych hormonów płciowych i, co za tym idzie, do zmniejszenia nawilżenia środowiska wnętrza pochwy.

Jako inne przyczyny suchości pochwy wymienić można:

• choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzycę czy zespół Sjögrena),
• usunięcie jajników,
• przebycie radioterapii w okolicy miednicy,
• pojawienie się skutków ubocznych zażywania niektórych leków (np. preparatów przeciwhistaminowych czy antydepresyjnych, istnieje również możliwość pojawienia się suchości pochwy podczas stosowania leków antykoncepcyjnych).

Nie bez znaczenia jest także przebieg stosunku płciowego. Otóż w przypadku, kiedy gra wstępna trwa zbyt krótko lub też nie doprowadza ona do wystąpienia pobudzenia u kobiety, wtedy może nie dochodzić do wydzielania odpowiedniej ilości śluzu i ostatecznie pacjentka również może zmagać się z suchością pochwy.

Skąd mam wiedzieć, że cierpię na suchość pochwy?

Suchość pochwy u różnych pacjentek może przebiegać odmiennie. U jednej kobiety problem może występować tylko podczas aktywności płciowej, inna może z kolei borykać się z nim zasadniczo przez cały czas. Zapewne dość jasne jest to, że niedostateczna wilgotność dróg rodnych związana jest z problemami natury seksualnej – kobiecie z suchością pochwy kontakty płciowe mogą sprawiać ból i znaczny dyskomfort (miewają one niekiedy takie natężenie, że kobieta może znacznie ograniczyć lub nawet całkowicie zrezygnować ze współżycia).

Suchość pochwy związana jest jednak nie tylko z problemami podczas aktywności seksualnej. Cechami charakterystycznymi dla tego zaburzenia są również:

• świąd pochwy,
• podrażnienie śluzówek pochwy,
• uczucie pieczenia,
• zblednięcie struktur pochwy,
• zmniejszenie popędu płciowego.

Nieprawidłowy poziom nawilżenia nie tylko utrudnia współżycie, ale i powoduje codzienny dyskomfort. Niektóre kobiety oprócz bólu podczas uprawiania seksu odczuwają także pieczenie i ból przy poruszaniu.

Jakie są konsekwencje problemu?

Już samo to, że przez suchość pochwy kobieta będzie unikała współżycia, może stanowić poważny problem. Często przecież prowadzi to do różnych konfliktów w związku. Niedostateczne nawilżenie pochwy może jednak skutkować również i problemami czysto zdrowotnymi.

W związku z suchością pochwy pojawia się zwiększona tendencja do występowania uszkodzeń delikatnych tkanek tej części układu rozrodczego. Przez nie właśnie cierpiąca na tą dolegliwość kobieta znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka różnych zakażeń – dotyczy to zarówno bakteryjnych zakażeń układu moczowego, ale i groźba w tym przypadku związana jest ze zwiększoną możliwością zakażenia się tak groźnym patogenem, jakim jest wirus HIV.

W jaki sposób można leczyć suchość pochwy?

Z suchością pochwy można próbować walczyć samodzielnie lub oczywiście przy pomocy lekarza. W pierwszym przypadku mowa jest o lubrykantach (substancjach nawilżających), które są dość szeroko dostępne w wielu różnych sklepach. To, że lubrykant można kupić bez recepty, nie oznacza jednak, że można sięgnąć ze sklepowej półki po dowolny z tych produktów – poszczególne lubrykanty różnią się bowiem substancją bazową. Obecnie najpopularniejsze są lubrykanty na bazie silikonu oraz wody – te ostatnie są najbardziej polecane pacjentkom z suchością pochwy ze względu na to, że są one najdelikatniejsze i najbezpieczniejsze dla tak delikatnego środowiska, jakimi są kobiece okolice intymne.

Pamiętać należy o tym, że lubrykanty rzeczywiście mogą przynosić ulgę, jednakże jest to ulga tylko tymczasowa. Przecież nawilżacze nie niwelują przyczyny wystąpienia problemu u pacjentki, a jedynie eliminują jej skutki uboczne. To właśnie z tego względu kobietom borykającym się z suchością pochwy polecić można wizytę u ginekologa. O ile u kobiet ciężarnych czy karmiących piersią (oczywiście po rozwiązaniu ciąży / zakończeniu karmienia) – problem może ustąpić samoistnie, tak już u kobiet w wieku menopauzalnym zazwyczaj tak się nie zdarza.

Ginekolog przeprowadzi dokładne badanie ginekologiczne i w razie stwierdzenia ku temu wskazań, będzie mógł zaproponować pacjentce farmakologiczne leczenie suchości pochwy. W tym celu wykorzystywane są estrogeny, czyli dokładnie te substancje, których brak doprowadził do niedostatecznego nawilżenia wnętrza pochwy. Stosowane one mogą być zarówno miejscowo (np. w postaci dopochwowych kremów z estrogenami), czy też doustnie jako hormonalna terapia zastępcza:

• kuracja hormonalna regulująca poziom estrogenu
• globulki dopochwowe z estrogenem
• żele nawilżające przedsionek pochwy
• delikatne, nawilżające środki do higieny intymnej

Uwaga! Kobiety cierpiące na suchość pochwy, nie powinny używać tamponów podczas menstruacji.

Zapobieganie suchości pochwy

Suchości pochwy nie zawsze da się zapobiec – ciężko jest bowiem chociażby sprawić, żeby menopauza nie wystąpiła i żeby nie doszło przez to do zmniejszenia ilości estrogenów w organizmie. Możliwe jest jednak wpływanie na inne przyczyny suchości pochwy:

• przykładowo, jeżeli pacjentka cierpi na cukrzycę, to osiągnięcia wyrównania w zakresie gospodarki węglowodanowej znacząco zmniejszy ryzyko, że dojdzie do nadmiernej suchości pochwy.
• jeśli suchość pochwy może być związana z jakością stosunku seksualnego, rada jest jedna – nie ma po co się spieszyć. Satysfakcjonująca oboje partnerów gra wstępna nie tylko podgrzeje atmosferę w sypialni, ale i sprawi, że możliwość niedostatecznego nawilżenia pochwy – a przez to dyskomfortu dla kobiety - będzie zdecydowanie mniejsza.

Ogólny wniosek jest jeden: panie, które podejrzewają u siebie suchość pochwy, nie powinny się wstydzić swojej przypadłości ani zwlekać z wizytą u lekarza. Dolegliwość ta może znacząco obniżyć komfort ich codziennego funkcjonowania, a przecież istnieją tak naprawdę nieskomplikowane i proste sposoby na to, aby się jej pozbyć.

Zdjęcie: Fotolia fot by © argo74

Autor

Jestem absolwentem Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Spośród wszystkich medycznych specjalności najbardziej interesują mnie aspekty związane z pediatrią i psychiatrią – planuję specjalizować się w psychiatrii dzieci i młodzieży. Wolne chwile spędzam na czytaniu (nie tylko medycznych pozycji ) oraz staram się jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu – jazda na rowerze czy spacery najlepiej mnie relaksują.